-
1 киметү
неперех.1) уменьша́ть/уме́ньшить, де́лать сде́лать ме́ньшим, убавля́ть/уба́вить, сокраща́ть/сократи́ть, уре́зать/уреза́ть (о количестве, числе, размерах и т. п.) || уменьше́ние, убавле́ние, сокраще́ниекеше санын киметү — сократи́ть коли́чество люде́й
чыгымнарны киметү — уба́вить расхо́ды
төзелеш срогын киметү — сократи́ть срок строи́тельства
2) уменьша́ть/уме́ньшить, убавля́ть/уба́вить, сбавля́ть/сба́вить, ски́дывать/ски́нуть (вес, объём, стоимость, количество и т. п.) || уменьше́ние, сба́вка, ски́дканорманы киметү — уме́ньшить но́рму
үз авырлыгыңны киметү — сба́вить вес (в ве́се)
сыер сөтен киметте — коро́ва уме́ньшила удо́й
эш хакын киметтеләр — уба́вили зарпла́ту
3) уменьша́ть/уме́ньшить, снижа́ть/сни́зить, сбавля́ть/сба́вить, понижа́ть/пони́зить || уменьше́ние, сниже́ние, пониже́ние, сба́вкатоварларның үзкыйммәтен киметү — сни́зить себесто́имость това́ров
бәяләрне киметү — сни́зить це́ны
4) прям.; перен. уменьша́ть/уме́ньшить, снижа́ть/сни́зить, понижа́ть/пони́зить, ослабля́ть/осла́бить, сбавля́ть/сба́вить, убавля́ть/уба́вить, умеря́ть/уме́рить (степень, силу, мощь, темп, мощность, скорость, интенсивность чего-л.) || уменьше́ние, сниже́ние, пониже́ние, ослабле́ние, сба́вка, убавле́ниепар басымын киметү — сни́зить (осла́бить) давле́ние па́ра
поезд тизлеген киметү — уба́вить ско́рость по́езда
адымны киметү — сба́вить шаг
таләпләрне киметмәскә — не ослабля́ть тре́бования
5) спец. убавля́ть/уба́вить (какую-л. часть одежды) || убавле́ниекүлмәкнең озынлыгын киметү — уба́вить длину́ пла́тья
6) снижа́ть/сни́зить, умаля́ть/умали́ть, преуменьша́ть/преуме́ньшить (роль, значение чего-л.) || сниже́ние, умале́ние, преуменьше́ниеәсәрнең әһәмиятен киметү — умали́ть значе́ние произведе́ния
башкаларның күрсәткән хезмәтләрен киметү — преуме́ньшить заслу́ги други́х
7) мат. уменьша́ть/уме́ньшить; вычита́ть/вы́честь || уменьше́ние, вычита́ниекиметү тамгасы — знак вычита́ния
8) заглуша́ть/заглуши́тьсагышны киметү — заглуши́ть тоску́
-
2 колачлау
перех.1)а) ме́рить (измеря́ть/изме́рить) махово́й саже́ньюарканның озынлыгын колачла́у — изме́рить длину́ арка́на в маховы́х са́же́нях
б) ме́рить (измеря́ть/изме́рить) обхва́том, охва́томкибән әйләнәсен колачла́у — изме́рить окру́жность сто́га охва́том
2) прям.; перен. обхва́тывать/обхвати́ть, охва́тывать/охвати́ть || охва́тывание, охва́т, обхва́төчәүләп бер имәнне колачла́у — втроём обхвати́ть оди́н дуб
фәннең яңадан-яңа өлкәләрен колачла́у — охвати́ть всё но́вые о́бласти нау́ки
мәсьәләне киң колачла́у — широ́кий охва́т вопро́са
3) см. колач салуберничә колачла́у белән ярга килеп җитте — не́сколькими взма́хами руки́ он был у бе́рега
•- колачлап үлчәү -
3 замер
-
4 измерить
См. также в других словарях:
лаг — 1. Судно йөрешенең тизлеген яки узган юлының озынлыгын билгели торган навигация приборы 2. Судноның борты … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пикет — (ПИКЕТЛАУ) (ПИКЕТЧЫ) – I. 1. Берничә кешедән торган сакчы отряд. Шул урнашкан урын 2. Эш ташлаган эшчеләрнең штрейкбрехерларны предприятиегә кертмәс өчен куелган төркеме. Демонстрацияне саклау өчен куелган сакчылар 3. Нин. б. протест максаты… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
циркуль — Әйләнә сызу һәм туры сызыкның озынлыгын үлчәү өчен як якка аерыла торган ике япьле сызым коралы, җәзбә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чама — 1. Якынча исәп хисап. Берәр нәрсәнең, күренешнең, эш хәрәкәтнең гомуми хәле, торышы эшнең чамасын сизү 2. Нәр. б. билгеле бер нормасы, чиге чамадан чыгып китү 3. Нәр. б. якынча зурлыгы, күләме 4. Берәр затның эш хәрәкәт башкарырга сәләте бер… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чамалау — 1. Нәр. б. күләмен, микъдарын, авырлыгын, озынлыгын һ. б. ш. якынча билгеләү 2. Якынча аңлау, төшенү; якынча белү, сиземләү. Уйлау, уйлап карау чамалап әйтте ул моны 3. Теләк булу, исәп тоту, ниятләү котылырга чамалый 4. рәв … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
якын — с. 1. Еракта урнашмаган, шушы тирәдәге, тиз генә барып җитәрлек; киресе: ерак. рәв. Монда гына, янәшәдә, терәлеп үк 2. Тиздән булырга тиешле, тиз арада булачак якын киләчәк 3. Туганлык яки дуслык мөнәсәбәтендә булган якын кеше. и. Дус, иптәш яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
